Op 14 februari aanstaande organiseren de bijzondere leerstoel Liturgiewetenschap en de Onderzoeksgroep Practices van de PThU een studiemiddag over actuele liturgische ontwikkelingen bij de Doopsgezinden, Baptisten, Hersteld Hervormden, Protestantse Kerk in Nederland, Remonstranten, en Vrije Evangelische Gemeenten.
Liturgie is als expressie van het geloofsleven en van de ontmoeting met God bij uitstek ook gebonden aan en uitdrukking van de identiteit van een kerkgenootschap. Die identiteit is niet noodzakelijk eenduidig; pluraliteit is in toenemende mate ook binnen enkele kerkgenootschappen te vinden. De eerste vraag die om een antwoord vraagt is, hoe liturgie aan kerkelijke identiteit verbonden is in elk van de kerkgenootschappen. Voor de beantwoording van die vraag zijn vele verschillende vertrekpunten te kiezen; uit een eerste inventarisatie bleek wel dat de dynamiek zich ontwikkelt rond welbekende liturgische parameters als muziek (de doorbraak van de worship music en de invloed van worship music industry, een nieuw liedboek, officiële bundels die nauwelijks nog worden gebruikt), doop (een heftig contested ritual, onderdompeling, herdoop, mondigendoop versus zuigelingendoop, dubbele dooppraktijk, doopgedachtenis), avondmaal (frequentie, ambt, tijdstip, ‘enigheidsmaal’, ‘kaartjessacrament’, vormgeving), tijd (liturgische tijd en kerkelijk jaar), ruimte (nieuwe kerkgebouwen, sluiting van kerkgebouwen, welbewuste keuze voor een bedrijfs- of sporthal), gebed (voor wie, door wie?), preek (van de leek, relevantie). Elk kerkgenootschap blijkt binnen deze parameters eigen focuspunten te ontwikkelen.
Identiteiten zijn in ontwikkeling, en liturgieën ook. Veel protestantse kerken gaan uit van de principiële vrijheid van de liturgische vormgeving. Ook waar de vormen min of meer (en min of meer officieel) gestold zijn, treden niettemin ontwikkelingen op. De liturgie wordt permanent reinvented (Hobsbawm) of gerecontextualiseerd. Een tweede vraag op deze middag luidt: welke concrete ontwikkelingen zijn waarneembaar en hoe stellen deze vragen aan de identiteit, c.q. hoe ontwikkelen die mogelijk de identiteit van het kerkgenootschap? Voorts: kunnen we gezamenlijke lijnen in de ontwikkelingen in onze individuele kerken ontdekken?
Een laatste vraag betreft hoe we met deze ontwikkelingen omgaan aan onze universiteiten en in onze opleidingen? Hoe bestuderen we de liturgie, c.q. welke opvatting hebben we in het licht van deze ontwikkelingen van liturgiewetenschap of liturgiek? Hoe werkt dat door in ons onderzoek en onderwijs?
Vanuit elk van de genoemde kerkgenootschappen wordt een presentatie verzorgd door docenten van de respectievelijke opleidingen, die ingaat op bovengenoemde vragen. Daarbij zullen veel beeld- en voorbeeldmateriaal worden gebruikt.
Sprekers: Wim Janse (decaan theologie VU, opening), Marcel Barnard (PKN - Praktische Theologie PThU, Liturgiewetenschap VU), Tjaard Barnard (Remonstrants Seminarium), Theo Hettema (Seminarium Bond van Vrij Evangelische Gemeenten) Peter Hoek (Hersteld Hervormd Seminarium), Teun van der Leer (Baptistenseminarium), Ciska Stark (pro Algemene Doopsgezinde Sociëteit)
Details:
14 februari 2013
13.00 – 17.00 uur
PThU, De Boelelaan 1105, 1081HV Amsterdam - filmzaal